Manastir ŽIČA

Manastir Žiča, smešten blizini Kraljeva, predstavlja ne samo duhovno i umetničko, već i istorijsko i arhitektonsko blago. Osnovan u prvoj polovini XIII veka, za vreme vladavine Stefana Prvovenčanog, ovaj manastir je bio svedok vladavine različitih dinastija i ključni akter u razvoju srpske crkve i države. Igrao ključnu ulogu u krunisanju srpskih vladara, te je zato poznat kao “srpska Sveta Gora”.

Arhitektonska struktura Žiče kombinuje elemente romaničkog i vizantijskog stila, što odražava preplitanje kulturnih uticaja tog vremena, a autor nekih arhitektonskih rešenja i programskih rešenja zidnog slikarstva bio je Sava Nemanjić, prvi srpski arhiepiskop. Crkva posvećena Hristovom Vaznesenju, ima jednostavnu osnovu sa tri broda i centralnom kupolom, simbolizujući ideju Trojstva. Zidovi su izgrađeni od kamena i cigle, a fasada je po ugledu na svetogorsku arhitekturu obojena crveno, uz romaničke arkadice u mermeru uz krovne vence.

Živopisu iz unutrašnjosti crkve se pripisuju dva vremenska perioda, jedan sloj fresaka datira iz 1220. godine, a drugi oko sto godina kasnije, izrađen tokom obnove koju je sproveo kralj Milutin. Ove freske unutar crkve otkrivaju bogatu paletu hrišćanskih motiva i scena iz Starog i Novog zaveta. Tokom vekova, Žiča je pretrpela razna oštećenja i promene, uključujući bombardovanja, ratove i prirodne nepogode, usled kojih je više puta bila obnavljana, ali je uprkos tome i dalje zadržala svoju autentičnost, kao i istorijsku i kulturnu vrednost.

Ovaj spomenik srpske istorije, kulture i duhovnosti, proglašen je kulturnim dobrom od izuzetnog značaja još 1947. godine, UNESCO ga proglašava za kulturno dobro svetskog nasleđa 1986. godine, prepoznajući njegovu univerzalnu vrednost i značaj za celokupno čovečanstvo.

Konzervatorsko-restauratorski radovi koje je izvodio naš tim stručnjaka doprineo je očuvanju ovog kompleksa i sastojao se od kozervacije i restauracije zidnih slika u spoljnoj priprati, porti kule crkve Hristovog Vaznesenja, a rađeni su i konzervatorsko-restauratorski radovi na parternom uređenju porte i sanaciji fasade Spasove crkve.